Nikt nie podejrzewałby, że August Cieszkowski – filozof i wzór moralny swoich czasów – pewnego listopadowego dnia zgromadzi wokół siebie… kilka wojskowych formacji. Był przecież zwolennikiem pokojowego rozwiązywania problemów. Tymczasem w Narodowe Święto Odzyskania Niepodległości – 11 listopada 2015 roku - na swarzędzkim rynku pod pomnikiem hrabiego Augusta Cieszkowskiego cztery grupy rekonstrukcyjne założyły wojskowy obóz. Tego dnia stawiły się: GRH Commando – Swarzędz, 316 Kompani Transportowej i Junackiej Szkoły Kadetów, GRH 82 Airborne Division U.S. Army – Swarzędz, GRH 44/100 Poczta Polowa i Sztab 1 Dywizji Pancernej oraz Kompanie Specjalne Wojska Polskiego z lat 80-90. Traf chciał, że tuż przy pomniku hrabiego obozowali amerykańscy żołnierze. Cieszkowski w ciągu swojego długiego życia Ameryki nie odwiedził, więc to Ameryka - w ten symboliczny sposób - przybyła do niego. Niecodzienny widok.


      Tekst: Monika Nagowska
      Fotografie: Włodzimierz Buczyński

August Cieszkowski - patron Zespołu Szkół CKR w Siennicy Różanej - przebywał w naszym regionie w latach 40-tych XIX wieku. Jego siedzibą był okazały pałac w Surhowie. Niestety represje polityczne zmusiły go do emigracji i Surhów musiał ustąpić Wierzenicy pod Poznaniem. W najnowszym 41 numerze "Ziarna" znajduje się pierwszy z cyklu "Spacerek z Augustem" - opowieść o surhowskiej posiadłości tego filozofa i reformatora rolnictwa, spisana przez szkolnego bibliotekarza. Obok opisu pałacu i jego niełatwej historii, w publikacji znajduje się szereg zdjęć archiwalnych oraz współczesnych, dających wyobrażenie o niepowtarzalnym klimacie tego miejsca. Czasopismo dostępne jest w szkolnej bibliotece.

17 września 2015 r. do Wierzenicy – dawnej siedziby Augusta Cieszkowskiego – przybyło grono naukowców, uczestniczących w X Polskim Zjeździe Filozoficznym. Obrady odbywały się w Poznaniu w dniach od 15 do 19 września. Wzięli w nich także udział znani autorzy publikacji o Cieszkowskim: Wiesława Sajdek i Andrzej Wawrzynowicz.

Album poświęcony Augustowi hr. Cieszkowskiemu został opublikowany w roku jubileuszowym z okazji 200 rocznicy urodzin wielkiego Polaka. Bohater tego profesjonalnie przygotowanego wydawnictwa jest postacią coraz bardziej znaną w powiecie krasnostawskim – jako dawny właściciel pałacu w Surhowie, a ostatnio – jako patron Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Siennicy Różanej.

W 1894 roku w „Roczniku Akademii Umiejętności w Krakowie” ukazała się taka oto notatka: August Cieszkowski, uczeń niemieckich mistrzów, wyszedł ze szkoły Hegla i przejął się jej systemem. Niemieckie piętno nie wyryło się jednak na jego indywidualności, tak odrębnej i oryginalnej. Był to raczej mędrzec grecki, który odżył w polskim szlachcicu. Słowa o greckim mędrcu zawarte w sprawozdaniu sekretarza generalnego Akademii Stanisława Smolki nie były tylko kurtuazyjnym zwrotem wobec niemal 80-letniego uczonego, który właśnie pożegnał się z tym światem. Cieszkowski - dawny właściciel majątku w Surhowie, związany z naszym regionem dzięki matce Zofii z Kickich - był znanym w XIX wieku filozofem, ekonomistą, pedagogiem i reformatorem rolnictwa. Pozostawił po sobie nie tylko prace naukowe, ale i praktyczne realizacje swoich pomysłów, służące wspólnemu dobru. I w tym upatruje się jego podobieństwa do greckiego mędrca Sokratesa, który filozoficzne rozważania uznawał za wstęp do rzeczywistych przemian w otaczającym świecie.