August Cieszkowski – XIX-wieczny filozof, reformator oświaty rolniczej – prowadził aktywne życie wypełnione działalnością naukową, społeczną i patriotyczną. Jego dokonania doczekały się upamiętnienia i szczególnego uhonorowania w 2014 roku, kiedy to obchodzono uroczyście 200. rocznicę urodzin i 120. rocznicę śmierci tego wielkiego Polaka. Publikacja „August Cieszkowski In memoriam 1814-2014” – wydana na koniec roku 2015 - stanowi zbiór referatów wygłoszonych na Walnym Zgromadzeniu Członków Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz na konferencji naukowej zorganizowanej przez PTPN wspólnie z Wydziałem Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydarzenia te miały miejsce 18 grudnia 2014 roku na zakończenie obchodów jubileuszowych. Środowisko naukowe uczciło pamięć Cieszkowskiego nie tylko ze względu na jego znaczące dokonania, ale również dlatego, że był on współzałożycielem PTPN oraz jego trzykrotnym prezesem. W publikacji znalazły się opracowania na temat jego relacji z Krasińskim, Mickiewiczem i Norwidem oraz teksty o prowadzonej pracy organicznej i programie społecznym, a także mesjanizmie charakterystycznym dla filozofii Cieszkowskiego. Analizie poddano treści zawarte w dziełach filozofa – „Ojcze nasz”, „O ochronach wiejskich”, a nawet w pamiętniku pisanym w latach 1837-1839. Swoje referaty opublikowali: Jerzy Fiećko, Elżbieta Lijewska, Przemysław Matusik, Wiesław Ratajczak, Zbigniew Przychodniak, Andrzej Wawrzynowicz, Katarzyna Fedorowicz oraz nieoceniona Joanna Pietrowicz – kustosz zbiorów specjalnych Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. To dzięki zbiorom fotografii i dawnych publikacji założyciela jubileuszowe wydawnictwo zostało wzbogacone ciekawym materiałem ilustracyjnym.


Monika Nagowska
Pierwodruk: „Nestor” 2016 nr 2(36)

[August Cieszkowski in memoriam 1814-2014. Red. Katarzyna Meller. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015, ISBN 978-83-7654-310-9, ss.173]

W XIX wieku - tak łaskawym dla rozwoju epistolografii - poczta działała stosunkowo niespiesznie. Dziś rzecz ma się zupełnie inaczej. Korespondencja, wyszukiwanie danych i powiązań między nimi oraz wymiana informacji odbywa się w tempie ekspresowym. Nie ruszając się z ulubionego fotela, można realizować podróże w czasie i przestrzeni, a nawet pozwolić sobie na pewną korektę rzeczywistości...

Zacznijmy od początku, a właściwie... od końca. Był 31 grudnia 2015 roku. Od przyjaciela z drugiej strony mapy Włodzimierza Buczyńskiego - geografa i regionalisty spod Wierzenicy - przyszedł e-mail. Ponieważ to znawca życia i dokonań patrona Zespołu Szkół CKR w Siennicy Różanej - Augusta Cieszkowskiego - list dotyczył właśnie tej niezwykłej postaci sportretowanej na pewnym XIX-wiecznym obrazie, określonym jako... nowe znalezisko.

Tekst całość - pobierz

 


      

Ewa Jarosława i Włodzimierz Buczyńscy – regionaliści, znawcy życia i działalności Augusta Cieszkowskiego oraz autorzy publikacji jemu poświęconych – zostali uhonorowani tytułem „Zasłużeni dla Miasta i Gminy Swarzędz”. Wyróżnienie na uroczystej sesji Rady Miejskiej wręczyła 19 marca 2016 roku Przewodnicząca Rady Barbara Czachura oraz Burmistrz Swarzędza Marian Szkudlarek. Był to najważniejszy punkt uroczystości obchodzonej tradycyjnie w dniu św. Józefa (patrona Swarzędza i tamtejszych stolarzy), czyli popularnych w regionie „Józefinek” przypominających nieco siennickie „Augustynki” – gdyż obaj patroni słynęli z pracowitości. Uroczysta XX sesja Rady Miejskiej odbyła się w Szkole Podstawowej w Zalasewie. To właśnie tam, w sali koncertowej, publiczność mogła obejrzeć program artystyczny oraz oklaskiwać osoby wyróżnione za aktywność i zaangażowanie w sprawy regionu.

To nie jedyne wyróżnienie, przyznane w 2016 roku admiratorom Augusta Cieszkowskiego. 21 czerwca Włodzimierz Buczyński otrzymał z rąk Tomasza Markiewicza - Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych – „Kordelas Leśnika Polskiego”. Dla niewtajemniczonych słowo wyjaśnienia - kordelas to honorowa i paradna broń Służby Leśnej, której wzór nie zmienił się od 1930 roku. Jest to zarazem najwyższe odznaczenie, jakim nagradza się pracowników Lasów Państwowych i wyjątkowe osoby, które wspierają idee polskiego leśnictwa. Tym razem chodziło o działalność, jaką Włodzimierz Buczyński oraz ks. Przemysław Kompf – proboszcz Parafii p.w. św. Mikołaja w Wierzenicy – prowadzą na rzecz ziemi wierzenickiej.

Kościół św. Mikołaja także bywa miejscem przyznawania szczególnych wyróżnień. Osoby zasłużone dla tamtejszej społeczności otrzymują tytuł „Przyjaciela Wierzenicy” i piękną statuetkę – postać patrona parafii rzeźbioną w drewnie. 3 maja 2016 roku „Przyjacielem Wierzenicy” został aktor Andrzej Lajborek, który z takim wdziękiem odtwarzał postać Augusta Cieszkowskiego podczas 200. rocznicy urodzin filozofa, obchodzonych uroczyście w Wierzenicy w 2014 roku.

Nagrodzonych nieodmiennie łączy postać Augusta Cieszkowskiego. Prawdziwie zasłużeni – zasługują na tytuł „Zasłużonych” jak mało kto. Podobnie jak na miano „Przyjaciela”, że o „Kordelasie” za pasem nie wspomnę…

Serdeczne gratulacje!

 

Tekst: Monika Nagowska

15 marca 2016 roku w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Siennicy Różanej odbył się Dzień Patrona Augusta Cieszkowskiego, którego imię szkoła przybrała podczas jubileuszu 50-lecia w 2014 roku. Tegoroczne Siennickie Augustynki zorganizowano w kameralnej atmosferze. Gościliśmy m.in. panią Monikę Łukasik - Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Surhowie, który mieści się w dawnym pałacu Cieszkowskich, ks. kan. Ryszarda Siedleckiego i ks. kan. Józefa Sereja oraz panie z Rady Rodziców: Ewę Miszczak, Urszulę Dobosz i Agnieszkę Zaworską. Okolicznościowe listy przesłali: Ewa Jarosława i Włodzimierz Buczyńscy oraz Anna Horecka.

Spotkanie z patronem odbyło się w gronie bliskich przyjaciół szkoły, przywitanych na wstępie przez Augusta Cieszkowskiego z powodzeniem granego przez Pawła Mazurka. Takie też było przesłanie przygotowanej przez młodzież części artystycznej, gdyż motywem przewodnim tegorocznej uroczystości była przyjaźń. Justyna Wojcieszuk, Ewa Kmieć i Wojciech Szkoda na oczach publiczności dochodzili prawdy o tym, kto był najlepszym przyjacielem Augusta Cieszkowskiego. Pomocy w tym względzie udzielił im profesor Mateusz Frańczak, który w brawurowy sposób dostarczył materiały potrzebne do badań. Uczniowie odczytywali dawne listy pisane przez przyjaciół i na chwilę przenosili się w nieznaną rzeczywistość XIX wieku. W odpowiedni nastrój wprowadzały publiczność wiersze wygłoszone przez recytatorów: Paulinę Repeć, Monikę Koman, Damiana Wronę, Bartłomieja Ostrówkę i Arkadiusza Siedleckiego. Wystąpił również szkolny zespół muzyczny w składzie: Monika Koman, Paulina Repeć, Jakub Mądral i Arkadiusz Miszczak (nad nagłośnieniem czuwał Damian Miszczak).

Gdy w końcu wiadomym się stało, że najlepszym przyjacielem Augusta Cieszkowskiego był znany poeta Zygmunt Krasiński, wtedy... przyjechał na rowerze listonosz Rafał Furgała. Nie zamierzał czekać aż skończy się występ, tylko wręczył Wojciechowi Szkodzie telegram. W głośno odczytanym telegramie znalazły się pozdrowienia od obu przyjaciół - Augusta i Zygmunta - oraz sugestia, by zakończyć już akademię i zaprosić gości na ciastko. Cóż, w Dniu Patrona zdarzają się takie niecodzienne sytuacje. August Cieszkowski zdążył jeszcze pomachać widzom z galerii, zanim wzięli udział w dalszej części Dni Otwartych.

Nad przygotowaniem Siennickich Augustynek czuwali nauczyciele: Monika Nagowska, Anna Karwat, Renata Dyk, Katarzyna Czajka i Marian Sawicki wspierani przez  Waldemara Jurkiewicza.

Tekst: Monika Nagowska
Fotografie: Grzegorz Małek

Na stronie internetowej Ośrodka „Brama Grodzka - Teatr NN” udostępniono leksykon poświęcony majątkom ziemskim na Lubelszczyźnie. Opracowanie jest elementem projektu „Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie. Wirtualna podróż w czasie”. Projekt dofinansowany został ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm jutra”. Jego realizacja polega na pozyskiwaniu danych na temat posiadłości położonych na terenie województwa lubelskiego, opracowaniu modelu 3D majątku w Moniakach (w powiecie kraśnickim), nagrywaniu ustnych relacji świadków historii, archiwizowaniu dawnych i współczesnych fotografii i gromadzeniu źródeł naukowych. Wśród materiałów udostępnionych w wirtualnym leksykonie znajduje się również hasło poświęcone pałacowi Cieszkowskich w Surhowie. Artykuł zawierający podstawowe informacje sporządziła Aneta Bąk-Pitucha.